/ POŠTARINA PLAĆENA U GOTOVU dubi ač BROJ 217 DUBROVNIK, 5 SEPTEMBRA 1933 “me Rođendan Nj. Vis. Prestolonasljednika Pred deset godina radosna vi- jest ispunila je zadovoljstvom i nadom u bolju budućnost sve dr- žavljane, odane: Uzvišenom Pre- štolju /Vj. Veličanstva i slavnoj Dinastiji Karađorđevića. 6 Septembra 1923 rodio se je Kraljev prvijenac. U njemu ima da se produži ona čvrsta nit iz- među narodne Dinastije i Naroda Jugoslavenskog, koja je decenija- ma bila osnova čitavom..našem državnom i političkom životu. Demokratske tradicije Velikog Kralja Osloboditelja, njegov život i rad na ostvarenju uzvišenih na- čela pravde i slobode našle su u našem narodnom vladaru dostoj- na nasljednika. Djetinstvo i odgoj Njegova Pr- vijenca upućeni su u tom pravcu, da kad nastane čas, bude mogao spremno i odvažno da prihvati kormilo državne leđe u svoje ruke. Neka naše skromne želje za zdravlje i sreću Prestolonasljedni- kovu na Njegov deseti rođendan budu još jedan dokaz naše ne- iscrpne ljubavi i privrženosti di- čnom Kraljevskom Domu, drža- vnom i narodnom jedinstvu. Da živi Nj. V. Prestolonasljednik Petar i čitav Kraljevski Dom! Da živi ujedinjena Jugoslavija ! ——=—= JADRANSKI DAN »Jadranska Straža« u Dubrovniku priređuje 6-og septembra o. g. svoj godišnji Jadranski Dan u čast ro- đenđana Nj. Kr. Visočanstva Presto- lonasljednika Petra svoga Visokoga Pokrovitelja. U dvorani Srp. Pjev. Društva »Sloga« održati će se sve- čano predavanje, na koje poziva svo- je članove i prijatelje, Ulaz bespla- tan. Početak u 7 s. ŽELJEZNIČARI U DUBRCVNIKU 5, Septembra stižu parobrodom učesnici kongresa međunarodnog sa- veza željezničara u Beogradu. Gru- pa broji 250 članova. Ovđe će se za- držati jedan dan i razgledati grad, SOCIJALNA POLITIKA Radničko osiguranje! Prema izvještaju o radu Suzora u prošloj godini smanjen je broj osigu- ranih radnika prema 1931. &. za 73.000 tako da je u pr. godini iznosio 535.000. Istovremeno je zabilježeno dalje padanje radničkih nadnica, Pri- bodi od osiguranja za slučaj bolesti su podbacili oko 18,000.000.— dina- ra, a s tim u vezi smanjeni su i izda- ci za razne potpore u istoj sumi. Ušteda na ljekovima, ljekarima 1 bolnicama iznosi 13.750.000.— din. Otpisano je i preneseno na račun nesigurnih potraživanja oko Din. 13,500,000.—. pokušaji rješenja te krize, U defanzivnom Cijela Lyropa još uvijek proživiju- ješku krizu iserpljenja i poremećaja ravnoteže, krizu izazvanu svjetskim ratom i naopakom politikom pobjed- nika 1 pobjećenih. A svi dosadanji kao i svi pokušaji da Evropa istupi kao jedin- stvena cjelina u svjetskoj politici i da natrag zadobije svoj vodeći polo- žaj u svijetu i osigura svjetski mir, propali su na otporu izvjesnih evrop- skih naroda, koji neće da budu rav- nopravni članovi evropske zajedni- ce, već traže za sebe privilegovane i dominirajuće položaje. Pošto većina velikih sila zapadne : Evrope neće Panevropu, nego otvo- reno vođi antievropsku politiku sa ciljem da krizu svog uzdrmanog pri- vrednog i društvenoć poretka rješa- va na račun istočne Evrope, to je posvema razumljivo da je konačno ta istočna Evropa osjetila potrebu da odlučno i jedinstveno istupi u odbra- nu svojih ugroženih vitalnih interesa, Akcija izvjesnih država da osigura“ ju zapadnoj Evropi hegemoniju, u formi privilegovanog i dominirajućeg položaja četiri zapadne velike sile. izazvala je spontanu reakciju u formi stvaranja zajedničkog fronta 'Evrazi- je, fronta pretežno agrarnih država u odbranu od imperijalizama indu- strijsko-kapitalističkih država. Jer, te ugrožene države mogu samo na bazi pune solidarnosti postati _sub- jektom evropske i svjetske politike, a prestaju biti objektom ekspanzije i eksploatacije stranih zavojevačkih sila, i Ujedno su stvorile mogućnost da toj pacifističkoj grupi pristupe i sve druge države koje iskreno žele mir, a odriču se zavojevačkih i napadač- kih namjera. Preciznom definicijom napadača postignut je onaj rezultat koga nije mogla nikako da postigne konferen- cija za razoružanje, i na taj način je konkretno fiksirano ono što je po- trebno za održanje mira i za ukla- njanje mogućnosti rata. Istočne dr- žave su postigle _ ono što zapadne nijesu mogle ni htjele: jednu zajedni- bloku Sloveni su vodeći faktor čku, preciznu i obligatnu formulu na bazi koje se uzajamno garantuje mir. Taj blok država osigurava mir na jednom ogromnom prostoru, koji obuhvata baš područja istorijskog sukobljavanja dva kontinenta, i time stvara mogućnost rješenja problema milenijskog između Azije i Evrope u duhu solidarnosti. Naprotiv četvorni pak! po svojoj treba da bude instrumenat imperijalizris i he- gemonije na bazi opće revizije cjelo- kupnog stanja stvorenog 41 svietskoj antagonizma Duisznoj zamisli u stvari - revoluciji. Rusija, koja po svojoj veličini i po- ložaju sačinjava jezgru ove nove me- đunarodne grupacije, postaje ponov- no važan aktivni faktor politike i općeg međunarodnog živo- ta. Time se otstranjuje jedan od glav- nih uzroka poremećaja ravnoteže Evrope. koji je bio izazvan elimini- ranjem Rusije iz pozitivne saradnje na definitivnoj likvidaciji svjetskoga rata i konsolidovanju dezolatnih po- ratnih prilika. evropske Ovim aktivnim zahvatom Rusije u opću polit «4. Evrope nastala je je- dna nova = politička situacija i“ za Evropu i za Sliovenstvo. Pored zapadnog bloka privilegova- nih velikih sila imamo istočni blok ravnopravnih naroda bez obzira na njihov broj pučanstva i teritorijalnu veličinu. U prvom ofanzivnom bloku nema Slovena, u drugom defanziv- nom bloku Sloveni su vođeći faktor. Pozicija Francuske, koja je stvar- no član i jednog i drugog bloka, od- ređuje joj i specijalnu funkciju. S je- dne strane treba da paralizuje opas- ne namjere svojih zapadnih partnera, a s druge strane put nove politike, kojim je pošla Evrazija. Jer, to je je- dini put. koji omogućuje faktično ra- zoružanje i stvara preduslove obez- bjeđenja općega mira. Mi Sloveni, koji smo bili glavne žrtve vjekovnog istorijskog procesa sudaranja Azije i Evrope, Istoka i Zapada, imamo i tu istorijsku misiju, da budemo i faktor izmirenja ta dva svjeta, i da onemogućimo ponovne Rogjendan Nj. Vis. Prestolonasljednika Petra ko MAT da + ui h 4 2 pe Nj. Vel. Kraljica Marija i Prestolonesljednik Petar izlaze iz naše Stolne Crkve sukobe i zavojevačke tendence bilo \zije protiv Evrope. bilo ivrope protiv Azije, Slovenska rasa, koja obitava teritorij od obale Meditera- neja do obale Tihoga Okeana, po- zvana je po svojoj geografskoj pozi- ciji i istorijskoj misiji da bude jezgra, oko koje će se okupiti svi oni naro- di Evrope i Azije, koji žele mir i sre- ću cijelom čovječanstvu. A zapadna Evropa treba da zna da nezavisnosti Jugoslavije, Čehoslovačke, Poljske i Rusje ne- ma ni nezavisne Evrope, da bez slo- bodnog Slovenstva nema ni stobod- bez pune ne Evrope. I svaki pokušaj ekspan- žije na račun Slovena neminovno bi doveo do rata i povukao u vrtlog ne samo cijelu Evropu, nego i Aziju. Voditi antislovensku politiku zna- či voditi i antievropsku politiku. 1 dok zapadna Evropa ne shvati i ne prizna tu istinu, i dok iz te istine ne povuče sve nužne konzekvence, sve dotle neće biti ni pravoga mira ni pravog rješenja političke i privredne krize. niti kulturnog progresa Evro- pe. Četiri velike sile Zapada neće i ne mogu riješiti ni jedno životno pi- ' tanje Evrope bez najveće evropske sile, bez ujedinjenog i nezavisnog Slovenstva. i». RS O programu Jug. Nac. Stranke. U pogledu spoljne politike naše države stranka traži što jaču sarad- nju na organizaciji trajnog mira i održanja reda i sadašnjeg međuna- rodnog poretka, zasnovanog na ugo- vorima o miru i postojećim međuna- rodnim sporazumima, Čvrsto udru- žena sa svojim saveznicima i prijate- ljima Kraljevina Jugoslavija treba da stvara što jače političke, privred- ne i kulturne veze sa svima narodi- ma, posebno sa svojim susjedima. U radu na narodnoj prosvjeti stranka se drži načela, da prosvjet+ no podiizanje naroda u duhu jugoslo- venske ideje i u cilju izgrađivanja jedinstvene jugoslovenske narodne kulture treba da se zajedno sa eti- čkim i fizičkim vaspitanjem skladno i sistematski sprovodi u školi i van nje. Nacionalna i državna misao, svi- jest o nužnosti zajedničkog narod- nog žvota i nedjeljivosti državnih i narodnih ciljeva, ljubav i privrženost prema Kralju i Otadžbini treba da pređu u žile i krv našeg podmlatka. Nastava mora biti državna, a pro- svjetna politika mora voditi računa o posebnom geografskom, privred- nom i kulturnom stanju pojedinih krajeva, u kojima narod živi. Zbog toga JNS. smatra da osnovna narod- na nastava mora da bude državna, | opće obavezna i besplatna. Školovanje najširih slojeva naroda će se postići naročito osnivanjem